Table of Contents
सोलर प्लांटच्या अर्थिंगच्या पायऱ्या:
Solar plant Earthing विद्युत सुरक्षा आणि प्रणाली कार्यक्षमतेची खात्री करण्यासाठी सौर उर्जा संयंत्राचे योग्य अर्थिंग महत्त्वपूर्ण आहे. सोलर प्लांटच्या अर्थिंग प्रक्रियेत सामील असलेल्या सामान्य पायऱ्या येथे आहेत:
- डिझाईन आणि नियोजन: इन्स्टॉलेशन सुरू करण्यापूर्वी, सोलर प्लांटची अर्थिंग सिस्टीम योग्यरित्या तयार केली आहे याची खात्री करा. डिझाइनने स्थानिक इलेक्ट्रिकल कोड, नियम आणि उद्योग मानकांचे पालन केले पाहिजे. मातीची प्रतिरोधकता, फॉल्ट करंट आणि आवश्यक ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडची संख्या यासारख्या घटकांचा विचार करा.
- साइटची तयारी: ज्या ठिकाणी अर्थिंग सिस्टीम स्थापित केली जाईल त्या भागाच्या आजूबाजूला कोणतीही वनस्पती किंवा अडथळे दूर करून साइट तयार करा. क्षेत्र कोणत्याही भूमिगत उपयुक्तता किंवा अडथळ्यांपासून मुक्त असल्याची खात्री करा.
- ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड: सिस्टम डिझाइन आणि आवश्यकतांच्या आधारावर आवश्यक असलेल्या ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडचा प्रकार आणि संख्या निश्चित करा. सोलर प्लांट्समध्ये वापरल्या जाणार्‍या सामान्य ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड्समध्ये कॉपर-क्लड किंवा गॅल्वनाइज्ड स्टील रॉड्स, कंक्रीट किंवा ग्राउंड लूप यांचा समावेश होतो. ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड्स पुरेशी लांबीचे असावेत आणि पृथ्वीला अपेक्षित प्रतिकार प्राप्त करण्यासाठी योग्य अंतरावर असावेत.
- इलेक्ट्रोड स्थापना: डिझाइन वैशिष्ट्यांनुसार ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड स्थापित करा. यामध्ये सामान्यत: योग्य साधने आणि उपकरणे वापरून रॉड जमिनीवर चालवणे समाविष्ट असते. इलेक्ट्रोड्स घट्टपणे जागेवर आहेत आणि आसपासच्या मातीशी चांगला विद्युत संपर्क प्रदान करण्यासाठी पुरेसा पुरला आहे याची खात्री करा.
- इंटरकनेक्शन: डिझाइनच्या अनुषंगाने, तांबे किंवा अॅल्युमिनियमच्या तारांसारखे योग्य कंडक्टर वापरून ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड एकत्र जोडा. कमी-प्रतिरोधक कनेक्शन सुनिश्चित करण्यासाठी कंडक्टरला इलेक्ट्रोडशी योग्यरित्या समाप्त करा आणि सुरक्षितपणे कनेक्ट करा.
- बाँडिंग: सोलर पॅनेल, मेटल फ्रेम्स किंवा रॅकिंग, इन्व्हर्टर आणि सोलर प्लांटचे इतर धातू घटक यांच्यात बाँडिंग कनेक्शन स्थापित करा. हे समतुल्य बाँडिंग तयार करण्यात मदत करते आणि संभाव्य फरकांना प्रतिबंधित करते ज्यामुळे विद्युत धोके निर्माण होऊ शकतात. योग्य बाँडिंग कंडक्टर किंवा तांबे किंवा इतर योग्य सामग्रीचे पट्टे वापरा.
- ग्राउंडिंग कंडक्टर: ग्राउंडिंग कंडक्टर स्थापित करा जो ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड आणि बाँडिंग सिस्टमला जोडतो. हा कंडक्टर इलेक्ट्रिकल फॉल्ट झाल्यास फॉल्ट करंट पृथ्वीवर सुरक्षितपणे वाहून नेतो. ग्राउंडिंग कंडक्टरचा आकार फॉल्ट वर्तमान गणना आणि स्थानिक कोड आणि मानकांच्या आवश्यकतांवर आधारित निर्धारित केला पाहिजे.
- चाचणी आणि पडताळणी: एकदा अर्थिंग सिस्टम स्थापित झाल्यानंतर, सिस्टमची प्रभावीता सत्यापित करण्यासाठी आणि पृथ्वीवरील प्रतिकार आवश्यक मानके पूर्ण करत असल्याची खात्री करण्यासाठी विद्युत चाचण्या करा. सामान्य चाचण्यांमध्ये मातीची प्रतिरोधकता मोजमाप, जमिनीवरील प्रतिकार चाचणी आणि सातत्य तपासणी यांचा समावेश होतो.
- दस्तऐवजीकरण आणि देखभाल: आकृती, चाचणी अहवाल आणि देखभाल रेकॉर्डसह अर्थिंग सिस्टमच्या स्थापनेचे संपूर्ण दस्तऐवजीकरण ठेवा. ग्राउंडिंग सिस्टमची सतत परिणामकारकता आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी त्याची नियमितपणे तपासणी आणि देखभाल करा.
Solar plant Earthing सोलर प्लांट अर्थिंगमध्ये अर्थिंग पिटची संख्या कशी मोजावी:
सोलर प्लांट अर्थिंग सिस्टमसाठी आवश्यक असलेल्या अर्थिंग खड्ड्यांची संख्या मोजण्यासाठी रोपाचा आकार, मातीची प्रतिरोधकता, फॉल्ट करंट आणि लागू होणारे इलेक्ट्रिकल कोड आणि मानके यासारख्या घटकांचा विचार केला जातो. अर्थिंग खड्ड्यांच्या संख्येचा अंदाज लावण्यासाठी येथे एक सामान्य दृष्टीकोन आहे:
- जास्तीत जास्त स्वीकार्य पृथ्वीचा प्रतिकार निश्चित करा: सौर वनस्पतीसाठी जास्तीत जास्त परवानगीयोग्य पृथ्वी प्रतिरोध निर्धारित करण्यासाठी स्थानिक विद्युत कोड किंवा मानकांचा सल्ला घ्या. हे मूल्य सामान्यत: अनुप्रयोग आणि क्षेत्रानुसार बदलते परंतु सामान्यतः 1-10 ohms च्या श्रेणीत असते.
- मातीची प्रतिरोधकता मोजा: ज्या ठिकाणी सोलर प्लांट बसवला जाईल त्या ठिकाणी मातीची प्रतिरोधकता चाचणी करा. ही चाचणी मातीची प्रतिरोधकता निर्धारित करण्यात मदत करते, ज्यामुळे ग्राउंडिंग सिस्टमच्या प्रभावीतेवर परिणाम होतो. मातीची प्रतिरोधकता ओम-मीटर (Ω.m) मध्ये मोजली जाते.
- आवश्यक इलेक्ट्रोड प्रतिरोधाची गणना करा: जास्तीत जास्त स्वीकार्य पृथ्वीची प्रतिकारशक्ती आणि मातीची प्रतिरोधकता वापरून, प्रत्येक ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडसाठी इच्छित प्रतिकाराची गणना करा. वापरलेले सूत्र आहे:
आवश्यक इलेक्ट्रोड प्रतिरोध (ohms) = कमाल स्वीकार्य पृथ्वी प्रतिरोध (ohms) / (इलेक्ट्रोडची संख्या x माती प्रतिरोधकता (ओम-एम))
- ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड प्रकार आणि आकार निवडा: मातीची परिस्थिती, प्रादेशिक आवश्यकता आणि डिझाइन वैशिष्ट्ये यासारख्या घटकांवर आधारित ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडचा प्रकार आणि आकार निवडा. सामान्य ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड पर्यायांमध्ये तांबे-क्लॅड किंवा गॅल्वनाइज्ड स्टील रॉड, प्रवाहकीय काँक्रीट किंवा ग्राउंड लूप यांचा समावेश होतो.
- अर्थिंग खड्ड्यांच्या संख्येची गणना करा: प्रत्येक ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडद्वारे प्रदान केलेल्या प्रतिकाराने एकूण गणना केलेल्या आवश्यक इलेक्ट्रोड प्रतिरोधनाचे विभाजन करा. हे तुम्हाला अपेक्षित एकूण प्रतिकार साध्य करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या अर्थिंग खड्ड्यांची अंदाजे संख्या देईल.
अर्थिंग खड्ड्यांची संख्या = एकूण गणना केलेले आवश्यक इलेक्ट्रोड प्रतिरोध / प्रत्येक ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडद्वारे प्रदान केलेला प्रतिकार
- रिडंडंसी आणि सुरक्षितता घटकांचा विचार करा: सिस्टमची विश्वासार्हता आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी निरर्थक अर्थिंग खड्डे असण्याची शिफारस केली जाते. अचूक रिडंडंसी घटक विशिष्ट प्रकल्प आवश्यकता, इलेक्ट्रिकल कोड आणि उद्योगातील सर्वोत्तम पद्धतींवर अवलंबून असू शकतो.
- साइट-विशिष्ट परिस्थितींसाठी समायोजित करा: कोणत्याही साइट-विशिष्ट परिस्थितीचे मूल्यांकन करा जे अर्थिंग खड्ड्यांची संख्या आणि मांडणी प्रभावित करू शकतात. यामध्ये भूपृष्ठाचे क्षेत्रफळ, भौतिक अडथळे आणि इतर संरचना किंवा उपयुक्तता यासारख्या घटकांचा समावेश होतो.
अर्थिंग केबल आकाराची गणना कशी करावी:
अर्थिंग केबलच्या आकाराची गणना करताना जास्तीत जास्त फॉल्ट करंट, फॉल्टचा कालावधी आणि स्वीकार्य व्होल्टेज ड्रॉप यासारख्या घटकांचा विचार केला जातो. योग्य अर्थिंग केबल आकाराचा अंदाज लावण्यासाठी येथे एक सामान्य दृष्टीकोन आहे:
- जास्तीत जास्त फॉल्ट करंट निश्चित करा: अर्थिंग सिस्टमला किती फॉल्ट करंट हाताळावा लागेल हे निर्धारित करण्यासाठी इलेक्ट्रिकल सिस्टम डिझाइन किंवा संबंधित मानकांचा सल्ला घ्या. हे मूल्य सामान्यत: किलोअँपीरेस (kA) मध्ये दिले जाते.
- फॉल्टचा कालावधी निवडा: अर्थिंग केबल सहन करण्यास सक्षम असल्‍यासाठी फॉल्टचा कालावधी ठरवा. हे मूल्य सामान्यतः विद्युत मानकांद्वारे निर्दिष्ट केले जाते आणि काही मिलिसेकंदांपासून ते काही सेकंदांपर्यंत असू शकते.
- स्वीकार्य व्होल्टेज ड्रॉप निश्चित करा: फॉल्ट स्थिती दरम्यान अर्थिंग केबलमध्ये स्वीकार्य व्होल्टेज ड्रॉप निश्चित करा. इलेक्ट्रिकल मानके बहुतेक वेळा सिस्टीम व्होल्टेजची टक्केवारी म्हणून जास्तीत जास्त स्वीकार्य व्होल्टेज ड्रॉप निर्दिष्ट करतात.
- क्रॉस-सेक्शनल एरियाची गणना करा: निर्धारित फॉल्ट करंट, फॉल्ट कालावधी आणि स्वीकार्य व्होल्टेज ड्रॉप वापरून, आवश्यक अर्थिंग केबलच्या क्रॉस-सेक्शनल एरियाची गणना करा. ही गणना ओमच्या कायद्यावर आधारित केली जाऊ शकते:
- क्रॉस-सेक्शनल एरिया (mm²) = (फॉल्ट करंट (kA) x फॉल्ट कालावधी (s)) / (व्होल्टेज ड्रॉप (V) x केबल सामग्रीचा विशिष्ट प्रतिकार (Ω.mm²/m))
- केबल आकार निवडा: गणना केलेल्या क्रॉस-सेक्शनल क्षेत्राच्या आधारावर, गणना केलेल्या मूल्याशी जुळणारी किंवा ओलांडणारी सर्वात जवळची मानक केबल आकार निवडा. निर्मात्यांद्वारे प्रदान केलेल्या केबल आकाराच्या टेबल्स किंवा इलेक्ट्रिकल मानकांचा संदर्भासाठी वापर केला जाऊ शकतो.
- इतर घटकांचा विचार करा: निवडलेल्या केबल आकाराची उपलब्धता, प्रतिष्ठापन आवश्यकता आणि केबल कार्यक्षमतेवर परिणाम करणारे पर्यावरणीय घटक (उदा. सभोवतालचे तापमान) यासारख्या व्यावहारिक बाबी विचारात घ्या.
अर्थिंगसाठी GI फ्लॅट कसा निवडावा:
अर्थिंगसाठी GI (गॅल्वनाइज्ड लोह) फ्लॅट निवडताना, योग्य चालकता आणि प्रभावी ग्राउंडिंग सुनिश्चित करण्यासाठी अनेक घटकांचा विचार करणे आवश्यक आहे. अर्थिंगसाठी GI फ्लॅट निवडण्यासाठी येथे एक सामान्य दृष्टीकोन आहे:
आवश्यक क्रॉस-सेक्शनल एरिया निश्चित करा: GI फ्लॅटचे क्रॉस-सेक्शनल एरिया हा एक अत्यावश्यक विचार आहे कारण त्याचा थेट त्याच्या चालकतेवर परिणाम होतो. आवश्यक क्रॉस-सेक्शनल क्षेत्र सामान्यत: जास्तीत जास्त फॉल्ट करंटच्या आधारावर निर्धारित केले जाते, जे सुरक्षितपणे पृथ्वीवर पसरण्यास सक्षम असावे.
क्रॉस-सेक्शनल एरियाची गणना करा: खालील सूत्र वापरून कमाल फॉल्ट करंटच्या आधारावर GI फ्लॅटच्या क्रॉस-सेक्शनल एरियाची गणना करा:
क्रॉस-सेक्शनल एरिया (mm²) = फॉल्ट करंट (A) / GI ची विशिष्ट चालकता (Ω.mm²/m)
GI ची विशिष्ट चालकता तांत्रिक डेटा किंवा मानकांमधून मिळवता येते.
योग्य आकार निवडा: आवश्यक क्रॉस-सेक्शनल एरिया निश्चित केल्यावर, गणना केलेल्या मूल्याशी जुळणारा किंवा ओलांडणारा GI फ्लॅट आकार निवडा. GI फ्लॅट्स विविध आकार आणि जाडींमध्ये उपलब्ध आहेत, सामान्यत: मिलीमीटर (मिमी) मध्ये निर्दिष्ट केले जातात.
व्यावहारिक घटकांचा विचार करा: निवडलेल्या GI फ्लॅट आकाराची उपलब्धता, स्थापना आवश्यकता आणि स्थानिक नियम यासारख्या व्यावहारिक घटकांचा विचार करा. GI फ्लॅट अर्थिंग सिस्टम डिझाइनशी सुसंगत आहे आणि ग्राउंडिंग सिस्टमच्या इतर घटकांशी सहजपणे जोडला जाऊ शकतो याची खात्री करणे महत्त्वाचे आहे.
गुणवत्ता आणि टिकाऊपणा: GI फ्लॅट आवश्यक गुणवत्ता आणि टिकाऊपणा मानके पूर्ण करतो याची खात्री करा. GI फ्लॅट्स शोधा जे गंजला प्रतिकार करण्यासाठी योग्यरित्या गॅल्वनाइज्ड आहेत, कारण ते मातीच्या थेट संपर्कात असतील.
इन्स्टॉलेशन: योग्य इन्स्टॉलेशन मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन करा आणि GI फ्लॅट सुरक्षितपणे आणि प्रभावीपणे ग्राउंडिंग सिस्टमशी जोडलेले असल्याची खात्री करा. योग्य कनेक्शन, जसे की योग्य कनेक्टर किंवा क्लॅम्प वापरणे, जमिनीवर कमी-प्रतिरोधक मार्ग स्थापित करणे आवश्यक आहे.
अर्थिंग पिट प्रतिरोधकतेची गणना कशी करावी:
अर्थिंग पिट रेझिस्टन्सची गणना करण्यासाठी, तुम्ही “फॉल ऑफ पोटेंशिअल” किंवा “थ्री-पॉइंट” मापन म्हणून ओळखली जाणारी पद्धत वापरू शकता. येथे एक चरण-दर-चरण दृष्टीकोन आहे:
अर्थ इलेक्ट्रोड डिस्कनेक्ट करा: तुम्ही मोजू इच्छित असलेल्या अर्थ इलेक्ट्रोडला डिस्कनेक्ट करून अर्थिंग सिस्टम विद्युत प्रणालीपासून तात्पुरते वेगळे केले आहे याची खात्री करा.
चाचणी उपकरणे सेट करा: डिजिटल अर्थ टेस्टर किंवा ग्राउंड रेझिस्टन्स टेस्टर वापरा, ज्यामध्ये सामान्यत: व्होल्टेज स्त्रोत आणि वर्तमान मापन क्षमता असते. खालीलप्रमाणे इन्स्ट्रुमेंटच्या चाचणी लीड्स कनेक्ट करा:
- “P1” किंवा “करंट” टर्मिनलला चाचणी अंतर्गत ग्राउंड इलेक्ट्रोड किंवा पृथ्वीच्या खड्ड्याशी जोडा.
- “P2” किंवा “संभाव्य” टर्मिनलला ज्ञात संदर्भ इलेक्ट्रोडशी कनेक्ट करा, जे विशेषत: चाचणी अंतर्गत पृथ्वीच्या खड्ड्यापासून दूर स्थित एक वेगळे इलेक्ट्रोड आहे.
- “C” किंवा “करंट” टर्मिनलला वर्तमान स्पाइक किंवा प्रोबशी कनेक्ट करा, जे चाचणी इलेक्ट्रोड्सच्या दरम्यान जमिनीत घातले जाते.
मापन प्रक्रिया: या चरणांचे अनुसरण करून मापन प्रक्रिया सुरू करा:
- टेस्टर वापरून चाचणी अंतर्गत ग्राउंड इलेक्ट्रोडला ज्ञात विद्युत् प्रवाह लावा.
- टेस्टरच्या संभाव्य टर्मिनलचा वापर करून चाचणी अंतर्गत पृथ्वी इलेक्ट्रोड आणि संदर्भ इलेक्ट्रोड दरम्यान व्होल्टेज ड्रॉप मोजा.
- परीक्षकाने सूचित केलेले वर्तमान मूल्य आणि व्होल्टेज ड्रॉप मूल्य रेकॉर्ड करा.
गणना: मोजलेले विद्युत् प्रवाह आणि व्होल्टेज ड्रॉप मूल्यांसह, ओमचा नियम वापरून पृथ्वीच्या खड्डा प्रतिकाराची गणना करा:
अर्थिंग पिट रेझिस्टन्स (ओहम) = व्होल्टेज ड्रॉप (व्होल्ट) / करंट (अँपिअर)
एकाधिक मोजमाप: अचूकता सुधारण्यासाठी, पृथ्वीच्या खड्ड्याभोवती वेगवेगळ्या स्थानांवर एकापेक्षा जास्त मोजमाप करा, विशेषतः जर ती मोठी ग्राउंडिंग प्रणाली असेल. या मापांमधून सरासरी प्रतिकाराची गणना करा.
हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की एकूण अर्थिंग प्रणालीच्या कार्यक्षमतेमध्ये मातीची प्रतिरोधकता महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. अर्थिंग पिटच्या मोजलेल्या प्रतिकाराची तुलना स्थानिक इलेक्ट्रिकल कोड, नियम किंवा अभियांत्रिकी मानकांद्वारे निर्दिष्ट केलेल्या स्वीकार्य मूल्यांशी केली पाहिजे.
अर्थिंग पट्टीच्या प्रतिकाराची गणना कशी करावी:
अर्थिंग पट्टीच्या प्रतिकाराची गणना करण्यासाठी, तुम्ही “प्रतिरोधक पद्धत” किंवा “समांतर रेझिस्टर पद्धत” वापरू शकता. रेझिस्टिव्हिटी पद्धत वापरून चरण-दर-चरण दृष्टीकोन येथे आहे:
- परिमाणे निश्चित करा: अर्थिंग पट्टीची लांबी, रुंदी आणि जाडी मोजा. हे मोजमाप सामान्यत: मीटर (मी) मध्ये असतात.
- मातीची प्रतिरोधकता मोजा: ज्या ठिकाणी अर्थिंग पट्टी बसवली जाईल त्या ठिकाणी मातीची प्रतिरोधकता चाचणी करा. मातीची प्रतिरोधकता ओम-मीटर (Ω.m) मध्ये मोजली जाते.
- प्रभावी प्रतिरोधकतेची गणना करा: मापन परिणाम आणि अर्थिंग पट्टीच्या स्थापनेच्या खोलीवर आधारित मातीची प्रभावी प्रतिरोधकता निश्चित करा. हे इलेक्ट्रिकल मानके किंवा अभियांत्रिकी संसाधनांद्वारे प्रदान केलेले अनुभवजन्य सूत्र किंवा माती प्रतिरोधक मॉडेल वापरून केले जाऊ शकते.
- प्रतिकाराची गणना करा: अर्थिंग पट्टीचे परिमाण आणि मातीची प्रभावी प्रतिरोधकता, खालील सूत्र वापरून प्रतिकार मोजा:
प्रतिकार (ओहम) = (प्रतिरोधकता (Ω.m) x लांबी (m)) / (रुंदी (m) x जाडी (m))
अनेक पट्ट्यांचा विचार करा: जर अनेक अर्थिंग पट्ट्या स्थापित केल्या असतील, तर समान सूत्र वापरून प्रत्येक पट्टीच्या प्रतिकाराची गणना करा. नंतर, समांतर रेझिस्टर सूत्र वापरून प्रतिकार एकत्र करा:
एकूण प्रतिकार (ओहम) = 1 / (1/R1 + 1/R2 + 1/R3 + … + 1/Rn)
जेथे R1, R2, R3, … Rn हे वैयक्तिक अर्थिंग पट्ट्यांचे प्रतिरोधक असतात.
हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की मातीची प्रतिरोधकता खोली, आर्द्रता आणि इतर घटकांनुसार बदलू शकते. म्हणून, वेगवेगळ्या खोलीवर मातीची प्रतिरोधकता चाचण्या घेण्याची आणि अचूक गणना करण्यासाठी सर्वात वाईट परिस्थिती किंवा सरासरी प्रतिरोधक मूल्य विचारात घेण्याची शिफारस केली जाते.
सोलर पॉवर प्लांटमधील डीसी साइड अर्थिंग आणि एसी साइड अर्थिंगमधील फरक:
सोलर पॉवर प्लांटमध्ये, डीसी साइड अर्थिंग आणि एसी साइड अर्थिंगमधील मुख्य फरक विद्युत वैशिष्ट्ये आणि त्यात समाविष्ट असलेल्या घटकांमध्ये आहे. येथे मुख्य भेद आहेत:
डीसी साइड अर्थिंग:
- व्होल्टेज पातळी: सोलर पॉवर प्लांटची डीसी बाजू सौर पॅनेलद्वारे व्युत्पन्न होणाऱ्या थेट प्रवाहाशी संबंधित असते. हे सामान्यत: सिस्टमच्या कॉन्फिगरेशनवर अवलंबून, 12V, 24V किंवा 48V सारख्या कमी व्होल्टेजवर चालते.
- घटक: DC बाजूला, प्राथमिक घटकांमध्ये सोलर पॅनेल, DC कंबाईनर बॉक्स, DC केबल्स आणि DC आयसोलेटर यांचा समावेश होतो.
- अर्थिंगचा उद्देश: शॉर्ट सर्किट किंवा ग्राउंड फॉल्ट सारख्या फॉल्टच्या परिस्थितीत कर्मचारी आणि उपकरणांची सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी डीसी साइड अर्थिंग प्रामुख्याने केली जाते. हे फॉल्ट करंटला जमिनीवर सुरक्षितपणे वाहून जाण्यासाठी एक मार्ग प्रदान करते, ज्यामुळे विद्युत धोक्यांचा धोका कमी होतो.
- अर्थिंग सिस्टम: डीसी साइड अर्थिंगमध्ये सामान्यत: सौर पॅनेल आणि इतर डीसी उपकरणांचे नकारात्मक टर्मिनल ग्राउंडिंग समाविष्ट असते. नकारात्मक टर्मिनल सहसा अर्थिंग सिस्टमशी जोडलेले असते, ज्यामध्ये ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड, कंडक्टर आणि ग्राउंडिंग बस असू शकते.
एसी साइड अर्थिंग:
- व्होल्टेज पातळी: सौर ऊर्जा संयंत्राची एसी बाजू इन्व्हर्टरद्वारे व्युत्पन्न केलेल्या पर्यायी विद्युत् प्रवाहाशी संबंधित असते. हे 230V, 400V किंवा त्याहूनही अधिक व्होल्टेजवर चालते, जे सिस्टम डिझाइन आणि ग्रिड कनेक्शन आवश्यकतांवर अवलंबून असते.
- घटक: AC बाजूला, मुख्य घटकांमध्ये इनव्हर्टर, AC कॉम्बिनर बॉक्स, AC केबल्स आणि AC सर्किट ब्रेकर यांचा समावेश होतो.
- अर्थिंगचा उद्देश: कर्मचारी आणि उपकरणांच्या सुरक्षिततेसाठी एसी साइड अर्थिंग देखील केले जाते. हे सुनिश्चित करते की AC प्रणालीमधील कोणतेही दोष प्रवाह किंवा गळतीचे प्रवाह सुरक्षितपणे जमिनीवर पुनर्निर्देशित केले जातात, विद्युत धोके टाळतात.
- अर्थिंग सिस्टम: एसी साइड अर्थिंगमध्ये सामान्यत: एसी सिस्टमच्या न्यूट्रल कंडक्टरला ग्राउंडिंग करणे समाविष्ट असते. ट्रान्सफॉर्मर किंवा इन्व्हर्टरचा तटस्थ बिंदू अर्थिंग सिस्टमशी जोडलेला असतो, ज्यामध्ये ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड, कंडक्टर आणि ग्राउंडिंग बस समाविष्ट असू शकते.
सोलर माउंटिंग स्ट्रक्चरवर अर्थिंग:
सोलर माउंटिंग स्ट्रक्चर्सवर अर्थिंग ही सौर ऊर्जा प्रणालीची सुरक्षा आणि कार्यप्रदर्शन सुनिश्चित करण्यासाठी एक महत्त्वाचा पैलू आहे. सोलर माउंटिंग स्ट्रक्चर्ससाठी अर्थिंगच्या संदर्भात येथे काही महत्त्वाचे मुद्दे आहेत:
- अर्थिंगचा उद्देश: सोलर माउंटिंग स्ट्रक्चर्सवर अर्थिंगचा प्राथमिक उद्देश म्हणजे फॉल्ट किंवा गळतीचे प्रवाह जमिनीत सुरक्षितपणे विरघळण्यासाठी मार्ग प्रदान करणे. हे कर्मचार्यांना आणि उपकरणांचे विजेच्या धक्क्यांपासून संरक्षण करण्यास मदत करते आणि आग लागण्याचा किंवा सिस्टमला नुकसान होण्याचा धोका कमी करते.
- बाँडिंग आणि समानता: सोलर माउंटिंग स्ट्रक्चर्स, रॅकिंग आणि फ्रेम्ससह, योग्यरित्या बाँड आणि सोलर इन्स्टॉलेशनच्या एकूण अर्थिंग सिस्टमशी कनेक्ट केलेले असावे. हे इक्विपोटेन्शिअल बाँडिंग तयार करते, हे सुनिश्चित करते की सिस्टमचे सर्व धातू घटक समान विद्युत क्षमतेवर आहेत, व्होल्टेज फरक आणि विद्युत धोक्याची संभाव्यता कमी करते.
- ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड: ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड्स, जसे की ग्राउंडिंग रॉड्स किंवा प्लेट्स, विशेषत: सोलर अॅरेच्या आजूबाजूच्या विशिष्ट ठिकाणी स्थापित केले जातात. हे इलेक्ट्रोड दोष किंवा गळती करंटसाठी जमिनीवर कमी-प्रतिरोधक मार्ग प्रदान करतात.
- बाँडिंग कंडक्टर: सोलर माउंटिंग स्ट्रक्चरला ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडशी जोडण्यासाठी तांबे किंवा अॅल्युमिनियमच्या तारा किंवा पट्ट्यांसारखे योग्य बाँडिंग कंडक्टर वापरावेत. या कंडक्टरमध्ये फॉल्ट करंट हाताळण्यासाठी आणि कमी-प्रतिरोधक कनेक्शन सुनिश्चित करण्यासाठी पुरेसा आकार असावा.
- ग्राउंडिंग लग: सोलर माउंटिंग स्ट्रक्चर्समध्ये अनेकदा समर्पित ग्राउंडिंग लग्स किंवा बाँडिंग पॉइंट्स असतात जिथे बाँडिंग कंडक्टर सुरक्षितपणे जोडले जाऊ शकतात. हे लग्स आवश्यक कंडक्टर आकार सामावून घेण्यासाठी आणि विश्वसनीय कनेक्शन प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केलेले असावे.
- इंस्टॉलेशनचे विचार: इंस्टॉलेशन प्रक्रियेदरम्यान, माउंटिंग स्ट्रक्चरचे घटक योग्यरित्या जोडलेले आहेत आणि एकमेकांशी जोडलेले आहेत याची काळजी घेतली पाहिजे. यामध्ये विश्वसनीय इलेक्ट्रिकल कनेक्शन स्थापित करण्यासाठी योग्य हार्डवेअर, कनेक्टर आणि तंत्रे वापरणे समाविष्ट आहे.
- कोड आणि मानकांचे पालन: सोलर माउंटिंग स्ट्रक्चर्ससाठी अर्थिंग सिस्टमची रचना आणि अंमलबजावणी करताना स्थानिक इलेक्ट्रिकल कोड, नियम आणि मानकांचे पालन करणे आवश्यक आहे. सुरक्षितता आणि अनुपालन सुनिश्चित करण्यासाठी हे कोड बाँडिंग कंडक्टरचा आवश्यक आकार, प्रतिकार मर्यादा आणि इतर आवश्यकता निर्दिष्ट करू शकतात.
- नियमित देखभाल आणि तपासणी: अर्थिंग सिस्टीमची परिणामकारकता तपासण्यासाठी आणि कालांतराने संभाव्य समस्या किंवा बिघाड ओळखण्यासाठी त्याची नियमित देखभाल आणि तपासणी करणे महत्त्वाचे आहे. यामध्ये योग्य बाँडिंग, गंज प्रतिकार आणि ग्राउंडिंग कंडक्टरची सातत्य तपासणे समाविष्ट आहे.
सोलर डीसी कंबाईनर बॉक्सवर अर्थिंग:
सोलर डीसी कंबाईनर बॉक्सेसवर अर्थिंग करणे ही विद्युत सुरक्षा आणि प्रणाली कार्यक्षमतेची एक आवश्यक बाब आहे. सोलर पॉवर सिस्टीममध्ये डीसी कॉम्बाइनर बॉक्सेससाठी अर्थिंगच्या संदर्भात विचार करण्यासाठी येथे काही महत्त्वाचे मुद्दे आहेत:
- अर्थिंगचा उद्देश: डीसी कॉम्बाइनर बॉक्सच्या अर्थिंगचा मुख्य उद्देश म्हणजे डीसी सर्किटमध्ये दोष किंवा गळती झाल्यास दोष प्रवाहांना जमिनीत वाहून जाण्यासाठी सुरक्षित मार्ग प्रदान करणे. हे कर्मचार्यांना आणि उपकरणांचे विजेच्या धक्क्यांपासून संरक्षण करण्यास मदत करते आणि आग लागण्याचा किंवा सिस्टमला नुकसान होण्याचा धोका कमी करते.
- मेटल एन्क्लोजर ग्राउंडिंग: स्थिर शुल्क जमा होण्यापासून रोखण्यासाठी आणि फॉल्ट करंट्ससाठी कमी-प्रतिरोधक मार्ग प्रदान करण्यासाठी डीसी कॉम्बाइनर बॉक्सचे धातूचे आवरण योग्यरित्या माती केलेले असावे. हे सुनिश्चित करते की कोणतेही संभाव्य व्होल्टेज फरक किंवा दोष प्रवाह सुरक्षितपणे जमिनीवर सोडला जाऊ शकतो.
- ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड: विश्वसनीय ग्राउंड कनेक्शन स्थापित करण्यासाठी ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड, जसे की ग्राउंडिंग रॉड किंवा प्लेट, डीसी कंबाईनर बॉक्सजवळ स्थापित केले जावे. ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड फॉल्ट किंवा लीकेज करंट्ससाठी जमिनीवर कमी-प्रतिरोधक मार्ग प्रदान करते.
- बाँडिंग कंडक्टर: योग्य बाँडिंग कंडक्टर, जसे की तांबे किंवा अॅल्युमिनियमच्या तारा किंवा पट्ट्या, डीसी कॉम्बाइनर बॉक्सच्या धातूच्या आवरणाला ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडशी जोडण्यासाठी वापरल्या पाहिजेत. या कंडक्टरमध्ये फॉल्ट करंट हाताळण्यासाठी आणि कमी-प्रतिरोधक कनेक्शन सुनिश्चित करण्यासाठी पुरेसा आकार असावा.
- ग्राउंडिंग लग किंवा टर्मिनल: DC कॉम्बाइनर बॉक्समध्ये एक समर्पित ग्राउंडिंग लग किंवा टर्मिनल असणे आवश्यक आहे जेथे बाँडिंग कंडक्टर सुरक्षितपणे कनेक्ट केले जाऊ शकते. हे लग किंवा टर्मिनल आवश्यक कंडक्टर आकार सामावून घेण्यासाठी आणि विश्वसनीय आणि कायमस्वरूपी कनेक्शन प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केलेले असावे.
- कोड आणि मानकांचे पालन: डीसी कॉम्बाइनर बॉक्ससाठी अर्थिंग सिस्टमची रचना आणि अंमलबजावणी करताना स्थानिक इलेक्ट्रिकल कोड, नियम आणि मानकांचे पालन करणे महत्वाचे आहे. सुरक्षितता आणि अनुपालन सुनिश्चित करण्यासाठी हे कोड बॉन्डिंग कंडक्टरचा आकार, प्रतिकार मर्यादा आणि इतर तपशील यासारख्या आवश्यकता निर्दिष्ट करू शकतात.
- नियमित देखभाल आणि तपासणी: डीसी कॉम्बाइनर बॉक्ससाठी अर्थिंग सिस्टमची नियमित देखभाल आणि तपासणी हे तिची परिणामकारकता सत्यापित करण्यासाठी आणि कालांतराने संभाव्य समस्या किंवा बिघाड ओळखण्यासाठी महत्वाचे आहे. यामध्ये योग्य बाँडिंग, गंज प्रतिकार आणि ग्राउंडिंग कंडक्टरची सातत्य तपासणे समाविष्ट आहे.
सोलर पॉवर प्लांटमध्ये सोलर सेंट्रल इन्व्हर्टरसाठी अर्थिंग कसे करावे:
सोलर पॉवर प्लांटमध्ये सोलर सेंट्रल इन्व्हर्टर अर्थिंग करताना, सुरक्षितता आणि अनुपालन सुनिश्चित करण्यासाठी योग्य मार्गदर्शक तत्त्वे आणि इलेक्ट्रिकल कोडचे पालन करणे महत्त्वाचे आहे. सोलर सेंट्रल इन्व्हर्टरच्या अर्थिंगसाठी येथे एक सामान्य दृष्टीकोन आहे:
- निर्मात्याच्या मार्गदर्शक तत्त्वांचा सल्ला घ्या: वापरल्या जाणार्‍या विशिष्ट सोलर सेंट्रल इन्व्हर्टरसाठी निर्मात्याच्या कागदपत्रांचे आणि मार्गदर्शक तत्त्वांचे पुनरावलोकन करा. निर्मात्याची मार्गदर्शक तत्त्वे त्यांच्या उपकरणांसाठी शिफारस केलेल्या अर्थिंग पद्धतींबद्दल तपशीलवार सूचना प्रदान करतील.
- स्थानिक इलेक्ट्रिकल कोड आणि नियम समजून घ्या: स्थानिक इलेक्ट्रिकल कोड, नियम आणि सोलर पॉवर प्लांट्सना लागू होणाऱ्या मानकांशी परिचित व्हा. हे कोड अर्थिंग आणि ग्राउंडिंग सिस्टमच्या आवश्यकतांची रूपरेषा दर्शवतील.
- ग्राउंडिंग आवश्यकता ओळखा: निर्मात्याने आणि स्थानिक कोडद्वारे निर्दिष्ट केलेल्या ग्राउंडिंग आवश्यकता निश्चित करा. यामध्ये सेंट्रल इन्व्हर्टरसाठी आवश्यक ग्राउंडिंग पॉइंट्सची संख्या आणि प्रकार समजून घेणे समाविष्ट आहे.
- ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड सिस्टम डिझाइन: सौर ऊर्जा संयंत्रासाठी ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड सिस्टम डिझाइन करा, ज्यामध्ये ग्राउंडिंग रॉड्स किंवा प्लेट्स सारख्या ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडची योग्य संख्या आणि स्थान निश्चित करणे समाविष्ट आहे. डिझाईन इन्स्टॉलेशन साइटच्या विशिष्ट आवश्यकतांची पूर्तता करत असल्याची खात्री करण्यासाठी पात्र विद्युत अभियंत्याचा सल्ला घ्या.
- बाँडिंग आणि इक्विपोटेन्शिअल बाँडिंग: सौर उर्जा संयंत्रामध्ये मध्यवर्ती इन्व्हर्टर, माउंटिंग स्ट्रक्चर्स, मेटल फ्रेम्स आणि इतर धातूचे घटक यांच्यात योग्य बाँडिंग कनेक्शन स्थापित करा. हे समतुल्य बाँडिंग तयार करण्यात मदत करते आणि वेगवेगळ्या घटकांमधील व्होल्टेज फरक कमी करते.
- ग्राउंडिंग कंडक्टर निवडा: निर्मात्याच्या शिफारसी आणि स्थानिक कोडच्या आधारावर योग्य ग्राउंडिंग कंडक्टर निवडा. अपेक्षित दोष प्रवाह हाताळण्यासाठी कंडक्टर योग्य आकाराचा, सामग्री (जसे की तांबे किंवा अॅल्युमिनियम) आणि इन्सुलेशन रेटिंगचा असावा.
- ग्राउंडिंग कंडक्टर कनेक्ट करा: ग्राउंडिंग कंडक्टरला सेंट्रल इन्व्हर्टरच्या ग्राउंडिंग पॉइंटपासून ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड सिस्टमशी कनेक्ट करा. दोष प्रवाहांसाठी कमी-प्रतिरोधक मार्ग स्थापित करण्यासाठी योग्य समाप्ती आणि सुरक्षित कनेक्शनची खात्री करा.
- सातत्य तपासणी आणि चाचणी: ग्राउंडिंग सिस्टमची परिणामकारकता आणि इलेक्ट्रिकल कोडचे अनुपालन सुनिश्चित करण्यासाठी सातत्य तपासणी आणि चाचणी करा. यामध्ये प्रतिकार मोजमाप, इन्सुलेशन चाचण्या आणि संपूर्ण प्रणालीमध्ये योग्य बंधन सत्यापित करणे समाविष्ट असू शकते.
- दस्तऐवजीकरण आणि देखभाल: आकृती, चाचणी अहवाल आणि देखभाल रेकॉर्डसह अर्थिंग सिस्टमचे संपूर्ण दस्तऐवजीकरण ठेवा. अर्थिंग प्रणालीची सतत परिणामकारकता आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी त्याची नियमितपणे तपासणी आणि देखभाल करा.
सोलर पॉवर प्लांटमध्ये एसीडीबीसाठी अर्थिंग कसे करावे:
सौरऊर्जा प्रकल्पामध्ये ACDB (अल्टरनेटिंग करंट डिस्ट्रिब्युशन बॉक्स) साठी अर्थिंग करणे हे सुरक्षितता आणि विद्युत प्रणालीचे योग्य कार्य सुनिश्चित करण्यासाठी आवश्यक आहे. सोलर पॉवर प्लांटमध्ये एसीडीबी अर्थिंग करण्याचा सामान्य दृष्टीकोन येथे आहे:
- निर्मात्याच्या मार्गदर्शक तत्त्वांचा सल्ला घ्या: ACDB वापरल्या जाणार्‍या उत्पादकाच्या दस्तऐवजीकरण आणि मार्गदर्शक तत्त्वांचे पुनरावलोकन करा. निर्मात्याची मार्गदर्शक तत्त्वे त्यांच्या उपकरणांसाठी शिफारस केलेल्या अर्थिंग पद्धतींबद्दल सूचना प्रदान करतील.
- स्थानिक इलेक्ट्रिकल कोड आणि नियम समजून घ्या: स्थानिक इलेक्ट्रिकल कोड, नियम आणि सोलर पॉवर प्लांट्सना लागू होणाऱ्या मानकांशी परिचित व्हा. हे कोड अर्थिंग आणि ग्राउंडिंग सिस्टमच्या आवश्यकतांची रूपरेषा दर्शवतील.
- ग्राउंडिंग आवश्यकता ओळखा: निर्मात्याने निर्दिष्ट केलेल्या ग्राउंडिंग आवश्यकता आणि ACDB साठी स्थानिक कोड निश्चित करा. यामध्ये ACDB साठी आवश्यक ग्राउंडिंग पॉइंट्सची संख्या आणि प्रकार समजून घेणे समाविष्ट आहे.
- ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड सिस्टम डिझाइन: सौर ऊर्जा संयंत्रासाठी ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड सिस्टम डिझाइन करा, ज्यामध्ये ग्राउंडिंग रॉड्स किंवा प्लेट्स सारख्या ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडची योग्य संख्या आणि स्थान निश्चित करणे समाविष्ट आहे. डिझाईन इन्स्टॉलेशन साइटच्या विशिष्ट आवश्यकतांची पूर्तता करत असल्याची खात्री करण्यासाठी पात्र विद्युत अभियंत्याचा सल्ला घ्या.
- बाँडिंग आणि इक्विपोटेन्शिअल बाँडिंग: सौर ऊर्जा संयंत्रामध्ये एसीडीबी, माउंटिंग स्ट्रक्चर्स, मेटल फ्रेम्स आणि इतर धातूचे घटक यांच्यात योग्य बाँडिंग कनेक्शन स्थापित करा. हे समतुल्य बाँडिंग तयार करण्यात मदत करते आणि वेगवेगळ्या घटकांमधील व्होल्टेज फरक कमी करते.
- ग्राउंडिंग कंडक्टर निवडा: निर्मात्याच्या शिफारसी आणि स्थानिक कोडच्या आधारावर योग्य ग्राउंडिंग कंडक्टर निवडा. अपेक्षित दोष प्रवाह हाताळण्यासाठी कंडक्टर योग्य आकाराचा, सामग्री (जसे की तांबे किंवा अॅल्युमिनियम) आणि इन्सुलेशन रेटिंगचा असावा.
- ग्राउंडिंग कंडक्टर कनेक्ट करा: ग्राउंडिंग कंडक्टरला ACDB च्या ग्राउंडिंग पॉइंटपासून ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड सिस्टमशी कनेक्ट करा. दोष प्रवाहांसाठी कमी-प्रतिरोधक मार्ग स्थापित करण्यासाठी योग्य समाप्ती आणि सुरक्षित कनेक्शनची खात्री करा.
- सातत्य तपासणी आणि चाचणी: ग्राउंडिंग सिस्टमची परिणामकारकता आणि इलेक्ट्रिकल कोडचे अनुपालन सुनिश्चित करण्यासाठी सातत्य तपासणी आणि चाचणी करा. यामध्ये प्रतिकार मोजमाप, इन्सुलेशन चाचण्या आणि संपूर्ण प्रणालीमध्ये योग्य बंधन सत्यापित करणे समाविष्ट असू शकते.
- दस्तऐवजीकरण आणि देखभाल: आकृती, चाचणी अहवाल आणि देखभाल रेकॉर्डसह अर्थिंग सिस्टमचे संपूर्ण दस्तऐवजीकरण ठेवा. अर्थिंग प्रणालीची सतत परिणामकारकता आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी त्याची नियमितपणे तपासणी आणि देखभाल करा.
ट्रान्सफॉर्मरसाठी अर्थिंग विचार:
विद्युत प्रणालीची सुरक्षितता आणि योग्य ऑपरेशन सुनिश्चित करण्यासाठी ट्रान्सफॉर्मरसाठी अर्थिंग विचार महत्त्वपूर्ण आहेत. ट्रान्सफॉर्मर अर्थिंगसाठी येथे काही महत्त्वाचे मुद्दे आहेत:
- ट्रान्सफॉर्मर ग्राउंडिंग: फॉल्ट करंटसाठी कमी-प्रतिरोधक मार्ग प्रदान करण्यासाठी आणि कर्मचारी आणि उपकरणांची सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी ट्रान्सफॉर्मर प्रभावीपणे ग्राउंड केला पाहिजे. ग्राउंडिंग पद्धत ट्रान्सफॉर्मरच्या प्रकारावर (उदा. पॉवर ट्रान्सफॉर्मर, वितरण ट्रान्सफॉर्मर) आणि विशिष्ट स्थापना आवश्यकतांवर अवलंबून असू शकते.
- तटस्थ ग्राउंडिंग: तटस्थ बिंदू असलेल्या ट्रान्सफॉर्मरला तटस्थ ग्राउंडिंग असणे आवश्यक आहे. ग्राउंडिंगचा प्रकार सिस्टीम कॉन्फिगरेशन आणि आवश्यकतांवर अवलंबून असतो आणि ते ठोसपणे ग्राउंड केले जाऊ शकते, प्रतिकार ग्राउंड केले जाऊ शकते किंवा रिअॅक्टन्स ग्राउंड केले जाऊ शकते. तटस्थ ग्राउंडिंग पद्धत सिस्टमच्या दोष वर्तमान आवश्यकता, सिस्टम ग्राउंडिंग तत्त्वज्ञान आणि विशिष्ट इलेक्ट्रिकल कोड आणि नियमांवर आधारित निर्धारित केली जाते.
- धातूच्या घटकांचे ग्राउंडिंग: ट्रान्सफॉर्मरचे धातूचे घटक, जसे की टाकी आणि संलग्नक, स्थिर शुल्क जमा होण्यापासून रोखण्यासाठी आणि फॉल्ट करंट्ससाठी सुरक्षित डिस्चार्ज मार्ग प्रदान करण्यासाठी प्रभावीपणे ग्राउंड केले जावे. मेटल घटक आणि ग्राउंडिंग सिस्टम दरम्यान योग्य कनेक्शन स्थापित करण्यासाठी बाँडिंग कंडक्टरचा वापर केला पाहिजे.
- ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड सिस्टम: ट्रान्सफॉर्मरचे योग्य ग्राउंडिंग सुनिश्चित करण्यासाठी ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड सिस्टम, सामान्यत: ग्राउंडिंग रॉड्स, प्लेट्स किंवा इतर इलेक्ट्रोड्स असलेली, डिझाइन आणि स्थापित केली पाहिजे. डिझाइनमध्ये मातीची प्रतिरोधकता, फॉल्ट करंट मॅग्निट्यूड आणि स्थानिक इलेक्ट्रिकल कोड आणि नियम यासारख्या घटकांचा विचार केला पाहिजे.
- इक्विपमेंट बाँडिंग: केबल ट्रे, कंड्युट्स आणि एन्क्लोजर यांसारख्या धातूच्या घटकांचे ट्रान्सफॉर्मरशी योग्य बॉन्डिंग इक्विपोटेंशियल बाँडिंग स्थापित करण्यासाठी आणि व्होल्टेजमधील फरक कमी करण्यासाठी लागू केले जावे. कमी-प्रतिरोधक कनेक्शन सुनिश्चित करण्यासाठी बाँडिंग कंडक्टर योग्य आकाराचे आणि स्थापित केले पाहिजेत.
- लाइटनिंग संरक्षण: विशिष्ट स्थापना आणि साइटच्या परिस्थितीनुसार, विजेच्या संरक्षणासाठी अतिरिक्त उपाय आवश्यक असू शकतात. यामध्ये लाइटनिंग अरेस्टर्स, लाट संरक्षण उपकरणे किंवा ट्रान्सफॉर्मरला विद्युल्लता-प्रेरित वाढीपासून संरक्षण करण्यासाठी इतर लाइटनिंग शमन तंत्रांचा समावेश असू शकतो.
- कोड आणि नियमांचे पालन: ट्रान्सफॉर्मरसाठी अर्थिंग सिस्टमची रचना आणि अंमलबजावणी करताना स्थानिक इलेक्ट्रिकल कोड, नियम आणि मानकांचे पालन करणे आवश्यक आहे. हे कोड सुरक्षितता आणि अनुपालन सुनिश्चित करण्यासाठी ग्राउंडिंग, बाँडिंग, इलेक्ट्रोड साइझिंग आणि इतर वैशिष्ट्यांसाठी आवश्यकता निर्दिष्ट करू शकतात.
- नियमित देखभाल आणि चाचणी: ग्राउंडिंग सिस्टमची नियमित देखभाल आणि चाचणी त्याची सतत परिणामकारकता सुनिश्चित करण्यासाठी केली पाहिजे. यामध्ये नियतकालिक प्रतिकार चाचण्या घेणे, कनेक्शनची तपासणी करणे आणि संपूर्ण प्रणालीमध्ये योग्य बंधनाची पडताळणी करणे समाविष्ट आहे.
कंट्रोल आणि रिले पॅनेलमध्ये अर्थिंग:
कंट्रोल आणि रिले पॅनेलमधील अर्थिंग ही विद्युत सुरक्षितता आणि उपकरणांच्या योग्य कार्याचा एक महत्त्वाचा पैलू आहे. नियंत्रण आणि रिले पॅनेलमध्ये अर्थिंगचा प्राथमिक उद्देश दोष प्रवाहांच्या विघटनासाठी सुरक्षित मार्ग प्रदान करणे आणि संदर्भ संभाव्यतेवर विद्युत उपकरणे राखणे हा आहे.
कंट्रोल आणि रिले पॅनेलमधील अर्थिंग संदर्भात येथे काही महत्त्वाचे मुद्दे आहेत:
- इक्विपमेंट अर्थिंग: मेटल एन्क्लोजर, फ्रेम्स, केबल ट्रे आणि सपोर्ट स्ट्रक्चर्ससह कंट्रोल आणि रिले पॅनेलचे सर्व धातूचे भाग प्रभावीपणे माती केलेले असावेत. हे सुनिश्चित करते की कोणतीही गळती किंवा दोष प्रवाह सुरक्षितपणे पृथ्वीकडे निर्देशित केले जातात, कर्मचार्यांना विद्युत शॉकचा धोका कमी करते आणि उपकरणांचे नुकसान टाळते.
- न्यूट्रल अर्थिंग: पॉवर सिस्टमचा न्यूट्रल पॉइंट, विशेषत: ट्रान्सफॉर्मर किंवा जनरेटरचा तारा बिंदू, योग्यरित्या माती केलेला असावा. हे संदर्भ स्तरावर सिस्टम व्होल्टेज राखण्यासाठी आणि संरक्षणात्मक रिलेचे सुरक्षित ऑपरेशन सुलभ करण्यासाठी केले जाते. न्यूट्रल अर्थिंग न्यूट्रल अर्थिंग रेझिस्टर (NER) किंवा ठोसपणे ग्राउंड केलेल्या न्यूट्रलद्वारे, सिस्टमच्या गरजेनुसार साध्य केले जाऊ शकते.
- सिग्नल ग्राउंडिंग: कंट्रोल आणि रिले पॅनेलमध्ये, अनेकदा संवेदनशील इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे, कम्युनिकेशन इंटरफेस आणि सिग्नल सर्किट्स असतात. आवाज, हस्तक्षेप आणि व्होल्टेज चढउतार टाळण्यासाठी या घटकांचे योग्य ग्राउंडिंग आवश्यक आहे. सिग्नल ग्राउंडिंग उपकरणाच्या ग्राउंडिंगपासून वेगळे असावे आणि ग्राउंड लूप टाळण्यासाठी काळजी घेतली पाहिजे ज्यामुळे अवांछित प्रवाह किंवा खराबी होऊ शकते.
- अर्थ इलेक्ट्रोड सिस्टम: कंट्रोल आणि रिले पॅनेल पृथ्वी इलेक्ट्रोड सिस्टमशी जोडलेले असावे, ज्यामध्ये एक किंवा अधिक पृथ्वी इलेक्ट्रोड असतात जसे की तांबे रॉड्स किंवा प्लेट्स जमिनीवर चालवल्या जातात. हे इलेक्ट्रोड फॉल्ट प्रवाहांना पृथ्वीमध्ये वाहण्यासाठी कमी-प्रतिरोधक मार्ग प्रदान करतात. प्रभावी फॉल्ट करंट डिसिपेशन सुनिश्चित करण्यासाठी अर्थिंग सिस्टम लागू मानक आणि नियमांनुसार डिझाइन आणि स्थापित केले पाहिजे.
लाइटनिंग अरेस्टरमध्ये अर्थिंग कसे करावे:
लाइटनिंग अरेस्टर्सचे योग्य अर्थिंग हे विजेचे झटके आणि विजेच्या लाटेपासून प्रभावी संरक्षणासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. लाइटनिंग अरेस्टरला अर्थिंग करताना अनुसरण करण्याच्या सामान्य पायऱ्या येथे आहेत:
- स्थान निश्चित करा: लाइटनिंग अरेस्टर आणि त्याच्याशी संबंधित ग्राउंडिंग सिस्टमसाठी योग्य स्थान निवडा. ते संरक्षित केलेल्या उपकरणांच्या किंवा संरचनेच्या जवळ असावे आणि विजेचा प्रवाह पृथ्वीवर पोहोचण्यासाठी एक लहान आणि थेट मार्ग सुनिश्चित करा.
- अर्थ इलेक्ट्रोड सिस्टम: तांबे रॉड्स, प्लेट्स किंवा प्रवाहकीय ग्रिड असलेली पृथ्वी इलेक्ट्रोड प्रणाली स्थापित करा. इलेक्ट्रोडची संख्या आणि आकार मातीची प्रतिरोधकता आणि आवश्यक संरक्षणाची पातळी यासारख्या घटकांवर अवलंबून असते. पृथ्वी इलेक्ट्रोड प्रणालीसाठी योग्य डिझाइन निश्चित करण्यासाठी पात्र अभियंत्याशी सल्लामसलत करणे उचित आहे.
- दफन खोली: पृथ्वीवरील इलेक्ट्रोड्स सभोवतालच्या मातीशी स्थिर आणि कमी-प्रतिरोधक कनेक्शन प्रदान करण्यासाठी पुरेशा खोलीवर पुरले असल्याची खात्री करा. स्थानिक नियम आणि मातीच्या परिस्थितीनुसार खोली बदलू शकते. सामान्यतः, प्रभावी ग्राउंडिंगसाठी किमान 1.5 ते 2 मीटर खोलीची शिफारस केली जाते.
- अरेस्टर अर्थ टर्मिनल: कॉपर कंडक्टर किंवा अर्थिंग केबल्स वापरून अरेस्टर अर्थ टर्मिनलला अर्थ इलेक्ट्रोड सिस्टमशी जोडा. अपेक्षित विद्युत प्रवाह आणि स्थानिक नियमांच्या आधारे कंडक्टरचा आकार निवडला जावा. लाइटनिंग अरेस्टर आणि अर्थ इलेक्ट्रोड सिस्टम यांच्यात कमी-प्रतिरोधक कनेक्शन सुनिश्चित करणे महत्वाचे आहे.
- बाँडिंग: लाइटनिंग अरेस्टरशी संबंधित सर्व धातूचे घटक, जसे की कंडक्टर, एन्क्लोजर आणि स्ट्रक्चरल सपोर्ट योग्यरित्या बांधा. बाँडिंग विजेच्या प्रवाहासाठी सतत आणि कमी-प्रतिबाधा मार्ग सुनिश्चित करते आणि विजेच्या घटनेदरम्यान उद्भवू शकणारे संभाव्य फरक टाळण्यास मदत करते.
- पडताळणी: अर्थिंग सिस्टीम स्थापित झाल्यानंतर, त्याची परिणामकारकता सुनिश्चित करण्यासाठी त्याची चाचणी केली पाहिजे. अरेस्टर अर्थ टर्मिनल आणि पृथ्वी इलेक्ट्रोड प्रणाली यांच्यातील प्रतिकार स्वीकार्य मर्यादेत आहे हे सत्यापित करण्यासाठी विशेष उपकरणे वापरून प्रतिकार मोजमाप करा.
इलेक्ट्रिकल स्विच यार्डमध्ये अर्थिंग:
इलेक्ट्रिकल स्विचयार्डमध्ये अर्थिंग ही विद्युत सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी, उपकरणांचे संरक्षण करण्यासाठी आणि फॉल्ट करंट्ससाठी विश्वासार्ह मार्ग प्रदान करण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पैलू आहे. इलेक्ट्रिकल स्वीचयार्डच्या अर्थिंगमध्ये गुंतलेल्या सामान्य पायऱ्या येथे आहेत:
- अर्थिंग सिस्टमची रचना करा: एखाद्या पात्र विद्युत अभियंत्याचा सल्ला घ्या किंवा स्विचयार्डसाठी अर्थिंग सिस्टम डिझाइन करण्यासाठी संबंधित मानके आणि नियमांचे पालन करा. मातीची प्रतिरोधकता, दोष वर्तमान पातळी आणि स्विचयार्ड उपकरणांच्या विशिष्ट आवश्यकता यासारख्या घटकांचा विचार करा.
- अर्थ इलेक्ट्रोड्स: स्विचयार्डचा आकार, मातीची प्रतिरोधकता आणि अपेक्षित फॉल्ट करंटच्या आधारावर योग्य संख्येने पृथ्वी इलेक्ट्रोड स्थापित करा. सामान्य प्रकारच्या पृथ्वी इलेक्ट्रोड्समध्ये कॉपर रॉड्स, प्लेट्स किंवा कंडक्टिव ग्रिड्सचा समावेश होतो. प्रभावी ग्राउंडिंग सुनिश्चित करण्यासाठी इलेक्ट्रोड्स धोरणात्मकपणे ठेवले पाहिजेत.
- दफन खोली: प्रत्येक पृथ्वी इलेक्ट्रोडच्या ठिकाणी खड्डे किंवा खंदक खणून घ्या आणि इलेक्ट्रोड्स योग्य खोलीवर पुरा. मातीची प्रतिरोधकता आणि स्थानिक नियमांसारख्या घटकांवर अवलंबून खोली बदलू शकते. साधारणपणे, पृथ्वीशी चांगला विद्युत संपर्क साधण्यासाठी 1.5 ते 2 मीटर खोलीची शिफारस केली जाते.
- इंटरकनेक्शन: कॉपर कंडक्टर किंवा अर्थिंग केबल्स वापरून सर्व पृथ्वी इलेक्ट्रोड कनेक्ट करा. अपेक्षित फॉल्ट वर्तमान आणि स्थानिक नियमांच्या आधारे कंडक्टरचा आकार निर्धारित केला पाहिजे. प्रतिकार कमी करण्यासाठी कनेक्शन यांत्रिकदृष्ट्या मजबूत आणि सुरक्षितपणे क्लॅम्प केलेले किंवा वेल्डेड आहेत याची खात्री करा.
- उपकरणे ग्राउंडिंग: ट्रान्सफॉर्मर, सर्किट ब्रेकर्स, स्विचगियर आणि कंट्रोल पॅनेलसह स्विचयार्डमधील सर्व धातूची उपकरणे प्रभावीपणे ग्राउंड आहेत याची खात्री करा. समर्पित ग्राउंडिंग कंडक्टर वापरून ही उपकरणे अर्थिंग सिस्टमशी जोडा. हे सुरक्षित क्षमतेवर उपकरणे राखण्यास मदत करते आणि संरक्षणात्मक उपकरणांचे योग्य ऑपरेशन सुलभ करते.
- बाँडिंग: स्विचयार्डमध्ये धातूची संरचना, उपकरणे आणि प्रवाहकीय भाग यांच्यात बाँडिंग कनेक्शन स्थापित करा. हे संभाव्य फरकांची बरोबरी करण्यास, प्रेरित प्रवाह किंवा व्होल्टेज वाढीमुळे होणारे धोके कमी करण्यास आणि विद्युत शॉकचा धोका कमी करण्यास मदत करते.
- चाचणी आणि देखभाल: अर्थिंग प्रणालीची प्रभावीता सुनिश्चित करण्यासाठी नियमितपणे त्याच्या प्रतिकाराची चाचणी घ्या. गंज, सैल कनेक्शन किंवा अर्थिंग सिस्टमच्या कार्यक्षमतेत तडजोड करू शकणार्‍या इतर समस्या तपासण्यासाठी नियतकालिक देखभाल करा. चाचणी आणि देखभाल प्रक्रियेसाठी संबंधित मानके आणि मार्गदर्शक तत्त्वांचे अनुसरण करा.
निष्कर्ष:
या लेखात सोलर पॉवर प्लांटमधील अर्थिंगची महत्त्वाची तत्त्वे स्पष्ट केली आहेत
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न FAQ:
- सोलर प्लांटमध्ये अर्थिंग महत्वाचे का आहे?
उत्तर: कर्मचारी आणि उपकरणे यांची सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी सोलर प्लांटमध्ये अर्थिंग महत्त्वपूर्ण आहे. हे फॉल्ट करंट्स विसर्जित करण्यास मदत करते, विजेचे झटके टाळते आणि विजेच्या झटक्यांपासून संरक्षण करते, सौर ऊर्जा प्रणालीचे विश्वसनीय आणि सुरक्षित ऑपरेशन सुनिश्चित करते.
- सोलर पीव्ही सिस्टीममध्ये अर्थिंगचा उद्देश काय आहे?
उत्तर: सोलर पीव्ही सिस्टीममध्ये अर्थिंग करण्याचे मुख्य उद्दिष्ट आहेत:
- दोष प्रवाहांना जमिनीत सुरक्षितपणे वाहून जाण्यासाठी कमी-प्रतिरोधक मार्ग प्रदान करणे.
- स्थिर वीज तयार होण्यास प्रतिबंध करण्यासाठी.
- कर्मचार्यांना इलेक्ट्रिक शॉकचा धोका कमी करण्यासाठी.
- विजेच्या झटक्यापासून उपकरणांचे संरक्षण करण्यासाठी.
- सोलर प्लांटमध्ये अर्थिंग सिस्टीमचे प्रमुख घटक कोणते आहेत?
उत्तरः मुख्य घटकांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड (ग्राउंड रॉड्स, ग्राउंड प्लेट्स)
- ग्राउंडिंग कंडक्टर
- ग्राउंडिंग बसबार
- ग्राउंडिंग खड्डे
- पृथ्वी प्रतिकार मापन उपकरणे
- अर्थिंग प्रणालीचा प्रतिकार कसा मोजला जातो?
उत्तर: अर्थिंग सिस्टीमचा प्रतिकार विशिष्ट उपकरणे जसे की अर्थ टेस्टर्स किंवा ग्राउंड रेझिस्टन्स मीटर वापरून मोजला जातो. यामध्ये जमिनीवर विद्युत प्रवाह चालवणे आणि प्रतिकार मोजण्यासाठी व्होल्टेज ड्रॉप मोजणे समाविष्ट आहे. प्रभावी अर्थिंग सुनिश्चित करण्यासाठी कमी प्रतिकार मूल्य प्राप्त करणे हे ध्येय आहे.
- ग्राउंडिंग सिस्टीमचा भाग म्हणून सौर पॅनेल वापरता येतील का?
उत्तर: सौर पॅनेल स्वतःच ग्राउंडिंग सिस्टमचा भाग म्हणून वापरल्या जात नाहीत. ग्राउंडिंग सहसा ग्राउंड रॉड्स किंवा प्लेट्स सारख्या समर्पित ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोडद्वारे प्राप्त केले जाते. तथापि, विद्युत सातत्य आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी सौर पॅनेलसाठी मेटल सपोर्ट स्ट्रक्चर्स योग्यरित्या ग्राउंड केल्या पाहिजेत.
- सोलर प्लांटसाठी अर्थिंग सिस्टमची रचना कशी केली जाते?
उत्तर: अर्थिंग सिस्टीम डिझाइनमध्ये मातीची प्रतिरोधकता, फॉल्ट करंट कॅलक्युलेशन आणि सोलर प्लांटचा लेआउट यासारख्या घटकांचा विचार केला जातो. यामध्ये ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड्सची संख्या आणि स्थान निश्चित करणे, ग्राउंडिंग कंडक्टरचे आकारमान करणे आणि संपूर्ण सिस्टममध्ये कमी प्रतिकार सुनिश्चित करणे समाविष्ट आहे.
- योग्य अर्थिंग सुनिश्चित करण्यासाठी स्थापनेदरम्यान कोणती खबरदारी घेतली पाहिजे?
उत्तर: स्थापनेदरम्यान:
- ग्राउंडिंग इलेक्ट्रोड स्थानिक नियमांनुसार स्थापित केले पाहिजेत.
- कमी-प्रतिरोधक मार्गांची खात्री करून सर्व कनेक्शन योग्यरित्या केले पाहिजेत.
- ग्राउंडिंग सिस्टमची अखंडता तपासण्यासाठी नियमित तपासणी आणि देखभाल केली पाहिजे.
- सौर वनस्पतींमध्ये वीज संरक्षणासाठी अर्थिंग कसे योगदान देते?
उत्तर: योग्य अर्थिंग विजेच्या प्रवाहांना जमिनीत विरघळण्यासाठी कमी-प्रतिरोधक मार्ग प्रदान करते, ज्यामुळे सौर पॅनेल आणि संबंधित उपकरणांचे नुकसान होण्याचा धोका कमी होतो. हे थेट किंवा जवळपासच्या विजेच्या झटक्यांपासून सिस्टमचे संरक्षण करण्यास मदत करते.